Heimlich Manevrası Nedir? Hangi Durumlarda Kullanılmalıdır?

Öncelikle Heimlich manevrasından bahsetmemiz için kısmi tıkanma ve tam tıkanma tanımlarını bilmemiz gerekir.

Kısmi hava yolu tıkanıklığı; akciğerlere az da olsa bir hava giriş çıkışının olduğu durumdur.

Kısmi tıkanmalarda çoğunlukla hasta öksürür durumda olur. Cisim genelde yemek borusu ile soluk borusu arasında sallanır durumdadır. Hasta öksürerek bu cismi atmaya veya yemek borusuna geçirmeye çalışır. Bu tarz durumlarda bilinen yanlışlardan birisi hastanın sırtına vurulmasıdır. Hasta az da olsa nefes alabilir durumdadır. Eğer sırtına vurulup cisim çıkartılmaya çalışılırsa tam tıkanmaya sebebiyet verebilir. Kısmi tıkanma durumunda mümkün olduğunca müdahale edilmemesi önerilir. Hastanın sırtına vurma veya su verme gibi işlemler kötü sonuçlar doğurabilir.

Diyelim ki hasta öksürdü öksürdü ve cismi çıkaramadı. Cisim soluk borusunu tamamen tıkadı ve hasta nefes alamayacak duruma geldi. Bu tarz durumda hasta öksüremez, konuşamaz durumdadır. Yavaş yavaş morarmaya başlayacaktır. İşte tam o anda Heimlich Manevrası uygulamamız gerekiyor.

Heimlich manevrası ABD’li göğüs cerrahı Doktor Henry Heimlich tarafından 1974 yılında bulunmuştur. Adını vermiş olduğu manevra ile 1974’den bu yana binlerce insan kurtarılmıştır.

Heimlich manevrası çok basit bir prensibe dayanır. Hastanın arkasına geçilir, bir elin başparmağı göğüs kafesinin hemen altına gelecek şekilde yerleştirilir ve yumruk yapılır. Diğer el ise bu yumruğun üstüne gelir ve birleştirilir. Yumruk yapılan el, içe ve yukarı doğru 5-6 kez baskı uygulanır. İnsan vücudunda göğüs kafesinin alt tarafında midenin ise üst tarafında bulunan diyafram kasına baskı yapılır. Bu baskı sayesinde akciğerler sıkışır ve akciğerlerin içinde bulunan hava soluk borusundan yukarı doğru atılır. Dolayısıyla cismi de yukarı doğru itmeye başlar. Bazen direkt olarak yapılan bası ile cisim dışarı çıkar, bazen ise verilen bu destekleyici müdahale ile hasta öksürebilir duruma gelir. Öksürür ve cismi dışarı kendisi atar. Yapılan bu müdahale tam tıkanma meydana geldikten ilk 4 dakika içerisinde uygulanması gerekir. 4 dakikadan sonra hasta kendinden geçer, bilinci kapanır ve bayılır. O zaman ise acilen temel yaşam desteğine başlanması gerekir. Yapılan araştırmalara göre Heimlich manevrasının başarı oranı %70 ila %86 arasındadır. Bu nedenle Heimlich manevrasını mutlaka öğrenilmesi gerekir.

Bilinçli İlkyardım Hayat Kurtarır!

Szutest Akademi

İlkyardım Eğitmeni

Dursun BAYAR