İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası, 2001 yılından beri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı önderliğinde her yıl 4–10 Mayıs tarihleri arasında kutlanmaktadır.
Bu hafta boyunca ülke genelinde:
- Eğitimler, seminerler, paneller,
- Tatbikatlar ve ödüllendirme etkinlikleri,
- Afiş, broşür ve sosyal medya kampanyaları düzenlenerek çalışma hayatında güvenlik kültürünü yaygınlaştırmak hedeflenir.
Ayrıca bu hafta, dünyada 28 Nisan’da kutlanan ILO Dünya İSG Gününe paralel olarak Türkiye’de de farkındalığın genişletilmesine katkı sunar.
Hiçbir iş, bir insanın canından önemli değildir. Her yıl 4–10 Mayıs tarihleri arasında kutlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası, çoğu kişiye sadece takvimdeki bir “farkındalık haftası” gibi görünebilir. Ama biz İş Sağlığı ve Güvenliği Profesyonelleri için bu hafta, yıl boyunca anlatmaya çalıştığımız her şeyin kısa bir özetidir: Sağlıklı Çalış, Güvenle Yaşa!
Bu hafta neden önemli? Çünkü Türkiye’de her yıl binlerce iş kazası yaşanıyor. Üstelik bu kazaların çoğu, çok basit önlemlerle önlenebilecek türden. Bazen bir baret, bazen bir uyarı levhası, bazen de sadece “dikkatli ol!” demek hayat kurtarıyor. İşte bu hafta, tam da bu “küçük ama hayati detayları” tekrar hatırlamak için bir fırsat. Türkiye’de 2023 yılında SGK verilerine göre binden fazla ölümlü iş kazası yaşandı. Bu sayı, her gün en az 3 çalışanın evine dönemediği anlamına geliyor.
İş Sağlığı ve Güvenliği yalnızca mevzuatlara uymak değil; aynı zamanda bir yaşam biçimi haline gelmelidir. Bir çalışanın, eldivenini giymeden makineye yaklaşmaması… Bir yöneticinin, çalışanı fikrini sormadan karar almaması… Bunlar sadece birer kural değil, o işletme içerisinde uygulanan bir kültürdür.
Ve bu kültür, ancak hep birlikte inanırsak inşa edilebilir.
Güvenlik kültürü, bir işyerinde herkesin — çalışan, yönetici, ziyaretçi — önlem alma refleksini içselleştirmesiyle başlar. Bu kültür, yazılı kurallardan değil, davranışlardan beslenir.
Güvenlik kültürünü oluşturmanın temel taşları ise şöyle sıraladık;
- Örnek Olmak:
Yönetici baret takmıyorsa, çalışan da takmaz. En etkili eğitim, davranışla verilenidir.
- Sürekli Eğitim ve Hatırlatma:
Yılda bir yapılan eğitim değil, haftalık kısa hatırlatmalar, görsel uyarılar, uygulamalı pratikler etkili olur.
- Katılımı Teşvik Etmek:
“Bunu neden böyle yapıyoruz?” diye sorgulayan çalışanları susturmak yerine, sürece dahil etmek gerekir. Onlara söz hakkı verilirse sahiplenme başlar.
- Hataları Cezalandırmak Değil, Öğrenmek:
Bir iş kazası yaşandığında tek suçluyu aramak yerine, sistemdeki eksikliği görmek ve düzeltmek gerekir. Güvenlik kültürü, suçlama değil gelişim odaklıdır.
- Kutlamak ve Teşekkür Etmek:
İSG sadece tehlike uyarılarıyla değil, iyi örnekleri takdir ederek de büyür. “İSG Kahramanı” gibi sembolik ödüller, doğru davranışı çoğaltır.
Unutma: Kültür, toplantı salonlarında değil; üretim alanında, ofiste, sahada yaşanır. Her gün, her adımda…
SZUTEST OSGB olarak sizlere İSG Haftası boyunca yapılabilecek küçük ama etkili birkaç önerimiz var.
- “Güvenli mi, Değil mi?” adlı küçük oyunlar düzenleyin. (Güvenli bir davranışı ve güvensiz bir davranışı çalışanlar tahmin etsin.)
- En dikkatli çalışanlara “İSG Kahramanı” rozeti verin.
- Basit bir “İSG Manisi” duvarınıza asın. Örneğin “Baretin yoksa başın dertte, bir anlık hata, düşersin sete.”
- Sabah işe başlarken 2 dakikalık mini İSG hatırlatmaları yapın.
İş Sağlığı ve Güvenliği Profesyonelleri olarak mesajımız net. Bu hafta, sadece kaza verilerini okumak değil; aynı zamanda insan hayatına değer vermeyi hatırlamak için var. Çünkü her çalışanın, eve sağ salim dönmeye hakkı var. Çünkü en güzel başarı; herkesin sağ salim evine dönebildiği bir iş günüdür.
İSG bir haftalık değil, ömürlük bir sorumluluktur.
4-10 Mayıs İş Sağlığı ve Güvenliği Haftanız Kutlu Olsun!